Làm vườn Amateur_P3

2. Xác định, xây dựng Ý tưởng thiết kế:
Đã nói đến ý tưởng: là nói đến sự sáng tạo. Nghĩa là không có giới hạn.

Lợi thế của một amateur: là vì không học bài bản nên có thể thoải mái suy nghĩ, không bị gò ép bởi thói quen thiết kế vườn nào cả.

Nhưng nhược điểm: là nhiều khi loay hoay: nghĩ nhiều ý hay: nhưng khi triển khai gặp vướng, như: cây không phù hợp khí hậu, đất trồng không phù hợp, phối không ăn ý về hình dáng màu sắc… hoặc không biết chon cây nào, chậu gì để hợp với ý tưởng thể hiện của mình…

Vì vậy, biết một chút về các phong cách thiết kế vườn thường gặp: sẽ là cần thiết để có sự định hướng cho mình.

Những loại vườn thường gặp trong thiết kế vườn:
Vườn, ở góc độ nào đó: thể hiện cá tính, mong muốn, suy nghĩ về cuộc sống của chủ nhân vườn – điều này không thể chối cãi. Nhìn vào một cái vườn do một ai đó thiết kế: bạn có thể phần nào đoán biết được tính cách của họ, mong muốn của họ trong cuộc sống, những điều họ đang khát khao trong lòng…

Vì là chủ nhân là người làm vườn amateur: nên cái vườn amateur của họ không thể đảm bảo hết tất cả những tiêu chí thiết kế vườn cho từng phong cách thiết kế cụ thể, nhưng đâu đó nó vẫn thể hiện được những nét chính của mỗi loại hình vườn.

Tôi tạm liệt kê ra 7 kiểu vườn mà người làm vườn amateur thường làm:

• Vườn quê - Cottage garden
• Vườn hiện đại - Contemporary garden
• Vườn thẳng lối - Formal garden
• Vườn đơn giản - Un-formal garden
• Vườn sỏi đá - Gravel Garden
• Vườn nước - Water garden
• Vườn nhiệt đới - Tropical garden

A. Vườn quê:
Vườn quê là một kết hợp đầy đặn của nhiều loại cây: cây lâu năm, cây ăn trái kết hợp với cây một mùa, cây hoa gieo hạt theo mùa, cây bụi rậm, cây leo, cây bò… thậm chí là phối hợp với cả các loại cây rau củ…

Vườn quê thường um tùm, có vẻ như là không có bất cứ sự sắp xếp nào cả, có vẻ không có qui tắc trồng cây nào.

Đặc thù của mô hình vườn này là có rất nhiều cụm hoa trồng từ hạt có màu sặc sỡ mọc chen lấn vào nhau – thường được trồng vào đầu mùa xuân và ra hoa vào cuối mùa xuân sang mùa hè. Do vậy mà nó sẽ rất thích hợp với các vùng khí hậu mát mẻ ở nước ta như Đà lạt và một số tỉnh vùng cao nguyên, đồi núi phía Bắc.



Khi ứng dụng mô hình này vào trang trí vườn tại những vùng khí hậu không thật sự thuận lợi với nhiều loài hoa gieo hạt theo mùa như Sài gòn, Bình Dương, Đồng Nai, Nha Trang, Hà Nội…: vẫn có thể thay thế hoa bằng những cụm cây lá màu, cây mọc bò như Mười giờ, Thanh tú; cây bụi có hoa nhỏ như Trang, Dâm bụt… , cây leo dễ ra hoa như sử quân tử, bông giấy, cây lớn lâu năm có trái như ổi, mận, xoài.., và có hoa như lộc vừng, bông sứ…

Vườn sân thượng nhà tôi hướng theo phong cách này:

B. Vườn hiện đại:Vườn hiện đại có kết cấu và đường nét mạnh mẽ. Phần diện tích dành cho thảm cỏ chiếm tỉ lệ quan trọng. Trong vườn có những vật dụng nội thất phục vụ cho sinh hoạt tập thể nhỏ như: bữa tiệc nhỏ, góc ngồi uống cà phê đọc báo…, đồng thời có thể có những vật trang trí với đường nét hiện đại.


Vườn hiện đại có xu hướng nhỏ gọn, phù hợp với những ngôi nhà có phong cách đơn giản, hoặc tối giản có diện tích đất hạn chế. Mô hình vườn này cũng thường được dùng cho vườn sân thượng với có những lối đi rải sỏi, lót đá hoặc lót ván gỗ thẳng thớm, gãy gọn.


Tre, trúc và một số cây tán gọn, thân thẳng chiếm ít diện tích là lựa chọn thường xuyên cho mô hình vườn này:

Ai có dịp vào Khách sạn Rex uống cafe: sẽ thấy điển hình phong cách vườn hiện đại được ứng dụng làm không gian nhà hàng cafe rất tốt.
C. Vườn thẳng lối:
Vườn thẳng lối là mẫu vườn cổ điển với những lối đi dạo chơi, tản bộ hóng mát rộng rãi, phần lớn sử dụng màu xanh của lá, ít hoa.

Cây cối là các loại cây lá nhỏ, mọc bụi dày, thường được dùng để cắt tỉa theo các dạng khối hình học, khối hình con vật, rất ít hoặc thậm chí không có các lùm bụi mọc xuề xòa.




Mô hình này thường ứng dụng ở các công viên, các biệt thự kiến trúc cổ hoặc lâu đài cổ Châu Âu.

D. Vườn đơn giản:

Mô hình vườn đơn giản rất thích hợp cho các nhà biệt thự có chút sân vườn hoặc nhà ngoại ô rộng rãi.

Đây là một phong cách vườn thoải mái với một bãi cỏ nhỏ xanh và vài lùm bụi hoa mọc thấp. Mục đích là tạo một không gian chạy nhảy, vui đùa của các thành viên trong gia đình.
Cây cối phần lớn là những cây thân thiện với trẻ em, không gai, không độc. Bên thềm cỏ là các lùm cây bò, cây bụi thưa có hoa nhỏ mọc ven.
Mô hình này khá đơn giản cho công tác chăm trồng.

E. Vườn trải sỏi:

Vườn sỏi, vườn đá là một giải pháp chống nóng khá tốt mà nguyên vật liệu chính thường thấy ở loại vườn này là sỏi đá. Lợi thế của mô hình vườn này là có thể kết hợp trồng các loại cây chịu hạn tốt ở những khu vực thời tiết nắng nóng. Vườn sỏi trồng cây ít rụng lá – cũng là một điểm hay để thuận tiện, dễ dàng hơn trong việc bảo dưỡng và chăm sóc, làm vệ sinh vườn.

Đặc thù của vườn sỏi là không phải tất cả diện tích đều được sử dụng để trồng cây. Một phần lớn diện tích bề mặt được trải sỏi làm lối đi và làm nền cho vườn.
Cây bụi nhỏ, bụi thông thoáng thường được lựa chọn cho loại vườn này.


Mô hình vườn này phù hợp với những phần không gian nhỏ: như một khoảnh sân nhỏ, một khoảnh hàng lang, chiếu nghỉ nhỏ, một ban công nhiều nắng của không gian sinh hoạt gia đình.

Ở VN: mô hình này cũng là mô hình thường được ứng dụng cho sân thượng, ban công, chiếu trời nhà phố, với các chủng loại cây họ dứa, họ phát tài, sứ kiểng, xương rồng… có khả năng chịu nắng và chịu hạn cao.

F. Vườn nước:

Vườn nước được thể hiện như một tiểu đầm lầy hay một hồ nước nhỏ. Cây cối sống trong và xung quanh nó thường là các loại cây đầm lầy, cây thủy sinh. Loại hình vườn nước rất thích hợp để tạo ra mội không gian mát có nhiều hơi ẩm cho môi trường sống, ở những nơi mà ánh sáng không quá gay gắt.


Một vài con cá nhỏ thả trong vườn này quẫy đuôi dưới nước sẽ càng làm cảm giác người đứng trong vườn thêm thư thái. Đây thực sự là một điểm nhấn đặc biệt để làm sinh động thêm cho những khu vườn tự nhiên có thiết kế hòa hợp với thiên nhiên.

G. Vườn nhiệt đới:
Vườn nhiệt đới sử dụng các loài cây nhiệt đới thường gặp được bố trí dạng khép kín, rậm rạp, lối đi len lỏi quanh co khó đoán trước được tiếp theo sau sẽ là gì. Mội cái vườn nhiệt đới thành công thường mang lại cảm giác cuốn hút, li kì, ẩn chứa bí mật ở đâu đó trong vườn cần được khám phá.

Mô hình vườn này có thể áp dụng khá tốt cho nhà ở VN, vì phần lớn những loại cây thường dùng cho mô hình này là loài cây rất dễ tìm ở VN: cây họ chuối (chuối pháo, thiên điểu), cây leo các loại (trầu bà, trầu ông), hoa thì có các loại hoa lan, hồng môn, độc đáo thì có các loại nắp ấm, lùm bụi cỡ trung thì có thể dùng các loại sanh, si, thủy trúc; bò leo bám thì có các loại dương xỉ…


Trong vườn nhiệt đới thường có thác nước nhỏ chảy len lỏi theo vách tường đâu đó: tạo tiếng nước đặc thù kiểu rừng mưa và cung cấp thêm hơi ẩm cho nhiều loài cây nhiệt đới.
Mô hình vườn này ít hoa, đặc biệt rất ít hoa một mùa, có nhiều lá xanh và thường tạo cảm giác hơi ẩm ướt


Tượng Phật, cối xay nước, lồng đèn, con nghê... bằng đá, hay những phiến đá lớn ẩm ướt rêu phủ bất chợt hiện ra đâu đó trong lùm bụi: thường là những điểm nhấn thu hút vẻ huyền bí cho loại hình vườn này.

Như phần 1 về xác định đối tượng vườn” đã nói:

Người làm vườn amateur đừng bó hẹp suy nghĩ về khái niệm ‘vườn’ chỉ có một nghĩa là những mảnh sân vườn thực sự đang sẵn có nhiều đất. Làm như vậy sẽ rất hạn chế sự sáng tạo.

‘Vườn’ với chúng ta có thể chỉ là 1 cái chậu, một cái ang: Nhưng qui hoạch một cách có tổ chức, chăm sóc đúng mực, thiết kế tỉ mỉ, chuẩn bị chu đáo: nó vẫn có thể đáp ứng được hầu hết các tiêu chuẩn phong cách vườn kể trên.

Phần 4