Thăm nhà một nghệ nhân

Ông tên là Hai Cư, còn có một biệt danh khác - Vua Bảy màu!

Không phải tự nhiên mà ông có cái biệt danh Vua như vậy!
Giới chơi chim cảnh nhỏ Sài Gòn không thể không biết đến ông – một nghệ nhân nổi tiếng chuyên nuôi và lai tạo Gouldian Finch (chim Bảy màu) – một trong những loài chim cảnh nhỏ khó nuôi nhất!

Mỗi độ xuân về, ông lại mang những lồng Gouldian Finh của mình đi triển lãm Hội hoa xuân Tao Đàn, và năm nào cũng vậy, trở về nhà cùng ông và những chú chim nhỏ đáng yêu là tấm huy chương vàng rực rỡ!

Gouldian Finch là loài chim cảnh nhỏ được đánh giá là đẹp nhất trong những loài chim cảnh thuộc họ Finch, bộ Sẻ. Với bảy sắc lông rực rỡ lấp lánh sáng phân bố rõ rệt từng mảng trên thân thể, chúng cuốn hút người mê chim một cách kì lạ đến không dứt ra được.

Với nghệ nhân Hai Cư cũng vậy!...

… Ông bắt đầu với nghiệp chơi chim từ những năm còn là chú thiếu niên mười mấy tuổi. Thích rồi mê, mê rồi thành đam mê, ông nuôi đủ các loại chim rừng: họa mi, chích chòe, khướu… nhưng mê nhất là Khoen (Vành khuyên). Một thời gian dài ông mê Khoen và nối tiếng cùng giới chơi Khoen thành phố, cho đến ngày ông biết đến những chú Gouldian Finch…

Có lẽ cái vẻ đẹp kì diệu của bộ lông 7 sắc cầu vồng đó đã thu hút ông, và kỉ niệm đầu đến với nghề nuôi loài chim đẻ quí giá này là lúc ông quyết định mua những quả trứng Gouldian Finch mang về nhà cho ấp thử. Chim Bảy màu ngày ấy cực kì quí giá, mà theo lời ông kể, giá một con ngang cỡ một bao gạo 100 kí-lô. Nhà nghèo, lấy đâu ra chừng đó tiền mua chim, ông đành mua 3 đồng một quả trứng Gouldian Finch (thời giá Sài Gòn trước giải phóng hồi đó 5 cắc /tô phở) về cho Sắc Nhật ấp!...

…Mấy chục năm lăn lộn, giờ thì như ông tâm sự: ‘cuộc sống của tụi nó (đàn chim cảnh của ông) gắn liền với mình !’. Không có điều kiện đọc sách báo, càng chẳng có điều kiện làm quen cùng Internet lùng sục thông tin, cũng chẳng thể hỏi han ai, ông một mình mày mò từng bước, từng bước đến với bầy chim quí, góp nhặt cho mình từng chút, từng chút kinh nghiệm nhỏ nhoi. Có dịp nói chuyện với ông, bạn sẽ hiểu vì sao có con người lạ lùng và đam mê một loài chim đến vậy: kể về Bảy màu, mắt ông long lanh sáng, miệng nở rộng, tiếng nói phát ra trầm ấm và đầy ắp thương yêu… Từng chi tiết, từng tập tính sinh hoạt… đến thói quen, cách ăn, cách tắm… của mỗi con trong đàn chim, ông đều biết rõ.

Hiện nay trong tay ông là bộ sưu tập Gouldian Finch đầy đủ nhất tại thành phố HCM. Mấy đôi chim vàng – Yellow Gouldian – nhập về từ ba năm trước, mà khi ấy ông phải đặt mua từ Mĩ với giá trên 3 triệu/đôi nay đã cho ra đời biết bao thế hệ con khỏe mạnh. Giờ thì ông lại sung sướng với bầy Blue Gouldian con đầu tiên ra đời tại VN của mình, mà bố mẹ chúng được một anh bạn quen sang tận Thái Lan mua về tặng. Những chú chim con tròn trịa khỏe mạnh, đôi mắt ngây thơ ngắm nhìn khách lạ, còn tôi thì nhíu trán lặng người vì cái ánh xanh dương như biển biếc mùa thu trên thân chúng!

Tôi ngắm nhìn đôi bàn tay ông: ngón tay to, ngắn, đốt tay thô, khép vào nhau chặt chẽ…, và nhớ đến khi ông dùng đôi bàn tay ấy bắt những chú chim ra khỏi lồng…
Cũng có kinh nghiệm nuôi nhiều chim cảnh nhỏ, cũng thường xuyên phải bắt chụp chúng di chuyển từ lồng này sang lồng nọ không đến nỗi quá tồi, nhưng tôi thực sự khâm phục sự điêu luyện của đôi bàn tay ông! Cả cánh tay di chuyển thật nhẹ nhàng trong lồng rộng, rồi bất chợt… loáng một cái, mu bàn tay khum khum đã úp gọn lên một chú chim. Không có cảnh náo loạn hoảng sợ!... Không một sợi lông, dù chỉ là lông tơ bay phơ phất!... Không một cánh chim nào bị xơ xác hay xước trầy!... Đôi mắt chú chim nhỏ trong lòng tay ông chỉ thoảng ánh chút sợ sệt, nhưng vẫn là cái thần thái của tinh anh no đủ, chứ không phải hoảng loạn điên cuồng của kẻ bị tước mất tự do. Có thể bởi chúng đã quá quen với ông, với một người cha hàng ngày tỉ mẩn chăm sóc thương yêu chúng, mà cũng có thể gần bốn chục năm làm bạn với loài chim đã khiến đôi bàn tay ông nhanh nhẹn và dịu dàng đến độ hợp nhất cùng nhịp với cả cánh chim bay…

Ai đến mua chim cảnh, ông đều hướng dẫn thật tỉ mỉ: cách chăm sóc, cách chế biến thức ăn, cách lựa chọn kê, lúa mẩy… Vui vẻ! Nhiệt tình! Chân thành và đôn hậu! Khách mang lồng chim về nhà, ông còn chạy theo gói ghém cho túi thức ăn, để về nơi lạ chúng vẫn có chút gì quen thuộc. Khách lên xe về rồi, nhìn qua gưong chiếu hậu: vẫn thấy dáng ông tầm thước tần ngần đứng nhìn theo…

Mấy lần tôi tự hỏi: ‘Hay là ông nhớ chúng!?’…

Bài viết cho ABV - aquabird.com.vn - tháng 7 năm 2005

Bộ sưu tập Finch
Gouldian Finch - chim Bảy màu